İnci'den Kentsel Dönüşüm Açıklaması

AK Parti Sakarya Milletvekili Ali İnci, TBMM'de kabul edilen Kentsel dönüşüm yasasına yönelik açıklamalarda bulundu.

Bilindiği üzere, Ülkemizin büyük bir bölümü deprem kuşağı içinde yer almaktadır. Topraklarımızın %66’sı, nüfusumuzun %71’i yüksek riskli deprem bölgesinde yer almaktadır.  Ülkemizin deprem başta olmak üzere afetlere dirençli hale getirilebilmesi için tek çare de kentsel dönüşüm çalışmalarıdır.

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli olarak meydana gelen depremler, afet riski odaklı kentsel dönüşüm çalışmalarının ivedilikle tamamlanmasını sağlayacak tedbirlerin alınması gerektiğini ortaya koymuştur.

Bu çerçevede, kentsel dönüşüm işini yürüten kurumsal yapının değiştirilmesi de dahil olmak üzere alınması gereken tedbirler değerlendirilmiş ve 16/10/2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 153 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 6306 sayılı Kanun kapsamındaki kentsel dönüşüm uygulamalarını yürütmek üzere, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kurulmuştur. 

Diğer taraftan, 6306 sayılı Kanun kapsamında yürütülen kentsel dönüşüm uygulamalarında dönüşüm sürecini uzatan ve durduran huşular gözden geçirilerek 6306 sayılı Kanunda değişiklik yapılması yönünde Kanun teklifi hazırlanmıştır.

Hazırlanan Kanun teklifinde:

1) Maliklerce üçte iki çoğunlukla karar alınması ve bu karara katılmayanların hisselerinin satılmasından sonra tam muvafakat ile yapı ruhsatı alınarak yapım işine başlanılması süreleri ciddi manada uzun olduğundan, yapılacak uygulamalar için hisseleri oranında maliklerin salt çoğunluğu ile karar alınması ve yapı ruhsatı alınması da dâhil olmak üzere, maliklerin tamamının muvafakatiyle yürütülmesi gereken tüm iş ve işlemlerin maliklerin salt çoğunluğu ile alacakları karara istinaden yapılacağı düzenlenmiştir. 

2) Riskli yapıların bir an evvel tespit edilip yıktırılmasını sağlamak için, riskli yapı tespitine ve tahliyeye ilişkin tebligatların yapıların kapısına asılmak, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirilmek ve ilgili muhtarlıkta ilan edilmek suretiyle yapılacağı düzenlenmiştir. 

3) Riskli yapı tespitinin ve tahliyesinin malik ve kiracılarca engellenmesi durumunda, tespit ve tahliyenin mülki amirden alınacak yazılı izin ile yapının kapısının çilingir vasıtayla açtırılması suretiyle yapılabileceği düzenlenmiştir. 

4) Dönüşüm uygulamalarında hak sahiplerine yapım için nakdi yardım yapılabileceği düzenlenmiştir.

5) Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca yürütülen uygulamalarda; 775 sayılı Gecekondu Kanunu’na göre yoksul veya dar gelirli olarak kabul edilen hak sahiplerinin yapılan yeni bağımsız bölüm için borçlanma bedelini ödeyememesi durumunda, hak sahibinin üzerine kayıtlı ikamet edebileceği konut nitelikli başka bir gayrimenkulü yok ise, hak sahibine ve hak sahibi evli ise eşine bu bağımsız bölüm üzerinde oturma hakkı tanınması için düzenleme yapılmıştır.

6) Riskli yapıların yıktırılmasından sonra arsa haline gelen taşınmazlarda ortaklığın giderilmesi davası açılabilmesi için düzenleme yapılmıştır.

7) Maliklerin kentsel dönüşüm için karar alma sürecinde yaşadıkları anlaşmazlıkları gidermek ve malikleri uzlaştırmak için, Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca lisanslandırılacak ve bir nevi arabuluculuk işi yapacak kuruluşların faaliyet gösterebilmesi için düzenleme yapılmıştır.  

8) Kentsel dönüşüm için kaynak sağlam maksadıyla, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinin mülkiyetlerindeki taşınmazların rezerv yapı alanı olarak belirlenebilmesi için, bu taşınmazların yapılaşmaya esas arsa metrekaresinin yüzde otuzunun mülkiyetinin Kentsel Dönüşüm Başkanlığına devrine muvafakat edilmesi veya aynı miktarın değerinin bu Başkanlığa verilmesi için düzenleme yapılmıştır.

9) Dönüşüm alanlarında hak sahibi olmayan üçüncü kişilerin bu alanlardan taşınmaz satın alarak dönüşüm neticesinde sağlanacak ekonomik faydadan yararlanma yoluna gidildiği ve alanda hak sahibi olup ekonomik gücü düşük olan maliklerin bu şekilde mağdur edildiği görüldüğünden, dönüşüm alanlarında herhangi bir taşınmaz satılacak ise, bu taşınmazın satın alınması için öncelikle Kentsel Dönüşüm Başkanlığına teklif edilmesi gerektiği düzenlenmiştir.

10) Kentsel dönüşüm uygulamalarının ivediliği gözetilerek, dönüşüm alanlarındaki ilişkin imar ve parselasyon planlarının ilan, askı ve itiraz sürelerinin kısaltılması yönünde düzenlemeler yapılmıştır.